پای صحبت جناب پروفسور

مرثیه برای رؤیای آمریکایی ـ پیتر د. هاچیسون

فیلم مستند مرثیه برای رؤیای آمریکایی دربردارنده‌ی یک گفت‌وگوی بلند با نوآم چامسکی است درباره‌ی مفهوم رایج «American Dream» از نگاه او، سیر تاریخی‌ و عاقبت امروزی‌اش. البته در این‌جا با چامسکی زبان‌شناس مواجه نیستیم، بلکه او در مقام یک فیلسوف سیاسی و در همان موضعی که بابتش مشهور است، یعنی یک نظریه‌پرداز «نوچپ»، به نقد سیاست‌های اقتصادی ـ اجتماعی چند دهه‌ی اخیر آمریکا مشغول است.

چیزی که در این فیلم مستند توجهم را جلب کرد جسارت سازنده‌ی فیلم (پیتر د. هاچیسون) در استفاده از یک موقعیت بسیار ساده برای ضبط کل گفت‌وگو با چامسکی است: ما در تمام مدت کلوزاپ درشت او را می‌بینیم با پس‌زمینه‌ای سیاه، و فقط گاهی به‌ندرت این تصویر مثلاً درون دو یا سه مونیتور دیگر دیده می‌شود یا حرکت دوربین مختصری انجام می‌شود، وگرنه موقعیت کلی شامل این است که پای سخنرانی یک متفکر نشسته‌ایم و قرار است تمام مدت خیره بمانیم به چهره‌ی او و جملاتش را بشنویم. بر خلاف بسیاری از مستندهای گفت‌وگومحور که سازندگانش تلاش می‌کنند ملال‌آور بودن احتمالی این میزانسن را با انواع جنگولک‌بازی‌ در مونتاژ یا با طراحی پس‌زمینه‌های پر رنگ و لعاب برطرف کنند (که در عمل باعث می‌شود تمرکز ما روی صحبت‌های کسی که مقابل دوربین قرار گرفته کم شود)، این‌جا فیلم‌ساز با اعتماد به نفس به ما می‌گوید این جناب پروفسور و این هم شما، بنشینید گوش بدهید، یاد بگیرید و لذت ببرید.