سوزاندن ـ لی چانگ‌دونگ
سوزاندن نام فیلمی است از لی چانگ‌دونگ فیلم‌ساز ۶۴ ساله‌ی اهل کره‌ی جنوبی. اولین نمایش فیلم در بخش مسابقه‌ی جشنواره‌ی کن امسال بود که جایزه‌ی فیپرشی را هم دریافت کرد. فیلم‌نامه بر مبنای قصه‌ای کوتاه (خیلی کوتاه) از هاروکی موراکامی نوشته شده. تفاوت‌های قابل اعتنایی با آن قصه دارد و البته که شباهت‌هایی. چارچوب کلی همان است و میل به خلق موقعیت‌های مبهم، یادآور دنیای داستان‌های موراکامی است اما تفاوت‌ها هم به چشم می‌آید.
بخشی از ابهام جاری در آن قصه‌ی کوتاه در اقتباسی که لی چانگ‌دونگ انجام داده متصل شده به دل‌مشغولی یا حرفه‌ی (این واضح نیست) قهرمان فیلم که قصه‌نویسی است. او خودش را یک رمان‌نویس معرفی می‌کند. و پیوند اصلی‌اش با دختری که در فیلم می‌شناسد همین است: شراکت در ساختن دنیایی قوا‌م‌یافته از خیال. دختر می‌گوید که به کلاس پانتومیم می‌رود و در همان ابتدا پرتقالی خیالی را مقابل پسر پوست می‌کند. همین تقابل غریب دو شخصیت است که «واقعیت» را در سوزاندن تبدیل به چیزی لغزان، سیال و به‌دست‌نیامدنی می‌کند.
در سکانس‌های بعد، نمی‌شود بابت قطعیت هیچ موقعیتی مطمئن بود گرچه موقعیت‌ها واقعی و باورکردنی به نظر می‌رسند. دیگر نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم دختر در آپارتمانش گربه دارد یا ندارد، روزگاری داشته یا هرگز نداشته. همان‌طور که هرگز نمی‌فهمیم پسری که به نام بن وارد داستان می‌شود واقعاً انبارها را می‌سوزاند یا علاقه دارد چنین کاری بکند. شخصیت‌ها ما را در این تردید باقی می‌گذارند که تمایلات‌شان را شرح می‌دهند یا اعمال‌شان را. بنابراین دنیایی که فیلم می‌سازد عینی است و هم‌زمان ذهنی.
سوزاندن به‌شکل فوق‌العاده‌ای موفق می‌شود خیال را در واقعیت جاری کند و مرزهای این دو را محو کند تا به‌تدریج حس کنیم داریم در بیداری رؤیا می‌بینیم. در چنین بستری است که جست‌وجوی دختر گم‌شده توسط قهرمان داستان هم ما را یاد سرگیجه می‌اندازد که کهن‌الگوی ابدی جست‌وجوی تب‌آلود مردی برای زنده کردن زنی از دست‌‌رفته است. فیلم‌ساز گذشته از تسلطش بر لحن پیچیده و دشواری که طراحی کرده استعداد چشم‌گیری هم در هدایت بازیگرانش در چند سکانس تأثیرگذار نشان می‌دهد تا به کمک آنها فضای بصری وهم‌ناکی بسازد.
در چند سال اخیر کمتر فیلمی دیده‌ایم که از نظر وحدت لحن و یکدستی بصری با سوزاندن قابل مقایسه باشد. شاید یک نمونه‌ی قابل مقایسه، فیلم سال گذشته‌ی پل تامس اندرسن باشد. سوزاندن فیلمی است که دوباره به یادمان می‌آورد چه ظرفیت شوق‌انگیزی برای آفریدن قصه‌های تازه و ظرافت در روایت‌شان در شرق آسیا نهفته و هنوز می‌شود منتظر اتفاقات هیجان‌انگیز در آن منطقه ماند.
امتیاز از ۵ ستاره: ★★★★★