حسین معززی‌نیا

نوشتن درباره‌ی روزی روزگاری در هالیوود، فیلم تازه‌ی کوئنتین تارانتینو، بدون اشاره به رویکرد اصلی فیلم‌ساز در طراحی ساختار روایی فیلم، و تصمیم مبنایی‌اش برای بازی با انتظارات تماشاگر، کار بسیار دشوار و تقریباً غیرممکنی است. بنابراین یادداشت مفصل بماند برای زمانی که فیلم دیده شد.

بعد از مدت‌ها فیلمی از تولیدات جریان اصلی تماشا کردم که نتوانستم رهایش کنم و بسیار مشتاق و کنجکاو باقی ماندم تا ببینم قرار است به کجا برسد و با دست‌مایه‌اش چه کند. اگر دنبال فیلمی می‌گردید که غافلگیرتان کند، این یک انتخاب مناسب است: از آن فیلم‌هایی است که اجازه نمی‌دهد با خیال آسوده تماشایش کنید.

قوش از آن فیلم‌هاست که اگر مستقل از کارنامه‌ی کن لوچ تماشا شود، شاید صرفاً یک فیلم نامتعارف در دسته‌بندی فیلم‌های نوجوانانه‌ای تصور شود که موقعیت خاص دوران نوجوانی و تنها ماندن میان آدم‌بزرگ‌های زبان‌نفهم را توصیف می‌کند. از آن نوع فیلم‌ها که می‌تواند با خانه‌ی دوست کجاست و فیلم‌های مدل کانون پرورش فکری خودمان در یک رده قرار بگیرد.

در رفت‌و‌آمد چندباره میان افسانه‌های تاریخی و داستان‌های دوران معاصر، ژانگ یی‌مو یکی دیگر از آن فیلم‌های خیال‌انگیزِ خوش‌ترکیب و به دقت طراحی‌شده‌اش را ساخته به نام سایه. یک قصه‌ی پیچیده و پر از غافلگیری بر مبنای این ایده که حاکمان بلندمرتبه‌ برای خودشان یک بدل، یک «سایه» تربیت می‌کرده‌اند تا در موقعیت‌های بحرانی، او را جایگزین خودشان کنند.

سازندگان فیلم از این ویژگی که شزم در اصل، نوجوانی است حتی کم سن‌و‌سال‌تر از اسپایدرمن بهترین استفاده را کرده‌اند تا با برجسته کردن کاراکتر «فردی» در کنار او هم شخصیت‌ها را بهتر توضیح دهند و هم کلنجار این کاراکتر با شزم/ بیلی را به ایده‌ی مرکزی فیلم‌شان تبدیل کنند.

دوره‌ی ۴۴ جشنواره‌ی فیلم تورنتو (تیف) به‌زودی آغاز خواهد شد؛ از ۵ تا ۱۵ سپتامبر به مدت ۱۰ روز.
دوستانی علاقه دارند بلیت خریداری کنند و فیلم‌ها را ببینند، می‌پرسند چه فیلم‌هایی قابل توصیه است. قبل از هر پیشنهادی، ابتدا چند نکته را بگویم:

دو فیلمی را که جردن پیل ساخته، دیده‌اید یا نه. اگر دیده‌اید، شاید مثل من حیرت‌زده‌اید از این پدیده. توی این دو فیلم، همه چیز پیدا می‌کنید! به معنای دقیق کلمه، همه چیز. از منظر ژانر، این دو فیلم در وهله‌ی اول فیلم وحشت محسوب می‌شوند. اما تقریباً به همان اندازه، فیلم‌های علمی‌خیالی هم به حساب می‌آیند.

آلیتا: فرشته‌ی جنگ قصه‌ی سایبورگی است که بدنش از بین رفته و فقط ذهنش باقی مانده، آن ذهن هم توانایی ندارد به‌خاطر بیاورد که بوده، چه کرده و چرا به این حال و روز افتاده. یک دکتر متخصص احیای روبات‌هاست که او را رو‌به‌راه می‌کند تا بتواند دوباره سرپا شود.

اولین فیلم آندری زویاگینتسف را دیدیم به نام بازگشت. به بهانه‌ی این فیلم که حال‌و‌هوایی رازآمیز و روایتی «مبهم» دارد، و عامدانه، اطلاعات اساسی را حذف می‌کند، درباره‌ی قواعد طراحی این جنس فیلم و شکل تأثیرگذاری چنین رویکردی در روایت حرف می‌زدیم. به نکته‌ای اشاره شد که به‌گمانم در مباحث درک فیلم، مهم و اساسی است.

شگفتی اول به راش‌هایی مربوط است که از یک تور موسیقی در سال ۱۹۷۵ به دست آمده و همان‌ها بهانه‌ی این شده که اسکورسیزی برای دومین بار، یک فیلم مستند درباره‌ی باب دیلن بسازد. این راش‌ها، تصویر غریبی از حال و هوای نیمه‌ی دهه‌ی ۱۹۷۰ می‌سازند. تصویر آدم‌های شوریده و یاغی آن سال‌ها بعد از گذشت چهار دهه، تکان‌دهنده است.