سینمای دنیا

دیلاق (Beanpole) درباره‌ی دو زن است. جنگ جهانی دوم تمام شده، در سن‌پترزبورگ (که هنوز اسمش لنین‌گراد است) مردم مشغول رسیدگی به مجروح‌ها و آسیب‌دیده‌های جنگ سهمگینی‌اند که آثارش بر بدن و روان سربازها باقی است. فیلم با یک نمای درشتِ کمی دفرمه از صورت دختری شروع می‌شود به‌نام ای‌یا.

فیلم در رفت‌و‌آمدی هذیان‌وار بین سه موقعیت پیش می‌رود، گاهی به‌نظر می‌رسد مشغول مرور خاطراتیم، گاهی همه‌چیز کیفیت رؤیاگونه پیدا می‌کند، و گاهی هم حوادث به‌شدت واقعی است. ایده‌های جزئی در صحنه‌ها تحسین‌برانگیز است و ترکیب هم‌زمان لطافت و شاعرانگی فرانسوی با موقعیت‌های آزاردهنده و چندش‌آور، باعث می‌شود بسیاری از سکانس‌ها را با حسی دوگانه تماشا کنیم.

این‌طور به نظر می‌رسد که آقای ریچارد لینک‌لیترِ عزیز بعد از به‌ثمر رسیدن پروژه‌ی سخت و مهم زندگی‌اش یعنی فیلم پسرانگی، بعد از تحسین‌ها و ستایش‌هایی که نصیبش شد، خیالش راحت شده و فعلاً چند سالی مشغول گذراندن ایام فراغت در کنار فیلم‌سازی است! فیلم امسالش به‌نام کجا رفتی برنادت هم همین وضع‌و‌حال را دارد.

تازگی قصه‌ی ازدواج در بنا کردن ساختمان درام بر یک شکاف است. چارلی و نیکول با عشق به رفتارها و عادت‌های هم‌دیگر زندگی‌شان را شروع کرده‌اند، اما حالا به تنفر از آن رفتارها و عادت‌ها رسیده‌اند. مسیری که از آن عشق تا این تنفر طی شده، بخشی از عمر دو آدم است که دیگر تکرار نخواهد شد.

هر نوع اصرار برای تحلیل روزی روزگاری در هالیوود از منظر تطبیق با وقایع تاریخی، باعث دور شدن از فیلم می‌شود. با وسط کشیدن بحث تاریخ، این فیلم، درک‌نشده باقی می‌ماند. آیا تصور می‌کنیم تارانتینو ابتدا نشسته چند واقعه‌ی تاریخی را کنار دستش چیده، و بعد فکر کرده چطور است با وارونه‌سازی اینها تماشاگرم را حیرت‌زده کنم؟

ایرلندی با صراحت سنگدلانه‌اش در زدودن هرگونه جنبه‌ی حماسی از این بازی مرگ که آدم‌های فیلم در محدوده‌ی سال‌های وقوع داستان راه انداخته‌اند، پانورامای تکان‌دهنده‌ای از یک دوره‌ی تاریخی و شخصیت‌های تأثیرگذارش می‌سازد. این فیلمی است که به ما مجال نمی‌دهد به شوخی‌های گنگسترهایش بخندیم یا شریک سرخوشی آنها در بالیدن به مهارت‌های‌شان شویم.

وداع بر مبنای وارونه کردن آن‌چه طبیعی به نظر می‌‌رسد پیش می‌رود: قاعده‌اش این است که همه‌ی خانواده به چین برگردند تا یک جور سوگواری زودهنگام را آغاز کنند، اما وقتی قرار می‌شود خبر از مادربزرگ پنهان شود، یک عروسی، جایگزین عزا می‌شود و حالا همه باید وانمود کنند شادمانند و اگر هم اشکی می‌ریزند، اشک شوق است.

تاد فیلیپس آمده و با ساختن فیلمی که اصلاً اسمش جوکر است، برای اولین بار این کاراکتر را از زیر سایه‌ی قهرمان اصلی (بتمن) بیرون کشیده. این فیلمی نیست که ضدقهرمانش جوکر باشد. فیلمی نیست که جوکر با شرارت‌هایش پاس گل بدهد تا بتمن بتواند بدرخشد. در این فیلم، بتمن طفلی بیش نیست و همه‌ی فیلم، میدان عرض‌اندام جوکر است.

بقیه‌ی فیلم‌های بلند بونگ جون ـ هو را دیدم: میزبان (۲۰۰۶)، مادر (۲۰۰۹) و برف‌شکن (۲۰۱۳). این سه تا در کنار چهار فیلمی که قبلاً درباره‌شان نوشتم، شامل هفت فیلم بلندی می‌شود که این فیلم‌ساز اهل کره‌ی جنوبی تا به امروز ساخته. سه فیلمی که تازگی دیدم، دوره‌ی میانی کارنامه‌ی بونگ را شکل می‌دهند.