كاری كه این آقای جان كارنی در فیلمش انجام داده بیشتر شبیه جادوگری است تا فیلم‌سازی. واقعاً از هیچ، یك فیلم ساخته. به دو بازیگر بی‌نظیرش اعتماد كرده و با اتكا به حضور آنها و ترانه‌هایی كه می‌سازند و می‌خوانند، فیلمش را ذره ذره شكل داده. این فیلم درباره‌ی این دو نفر است و پیوندشان با موسیقی.

جونو از آن فیلم‌های غلط‌اندازی است كه همان‌قدر كه ساده و معصومانه به نظر می‌رسد، می‌تواند دست كم گرفته شود و این‌طور فرض شود كه معمولی است، و مثلاً در مقایسه با فیلم‌های پیچیده‌ای مثل آثار اخیر برادران كوئن و پل تامس اندرسن و جولین اشنابل، خیلی آسان ساخته شده و از صناعت آنها بی‌بهره است.

سریال به‌شکلی طراحی شده که درگیر جزئیات پرونده‌های مشهور واقعی، و زمینه‌ی رفتارهای قاتل‌های شناخته‌شده‌ای مثل چارلز منسن ‌شویم. چارچوب اصلی همین است: شرح مستندگونه‌ی چگونگی شكل‌گیری واحد تحقیقات علوم رفتاری در اف‌بی‌آی، همراه با تعریف وقایع در لایه‌های مختلف، در مرزی میان قصه‌گویی و واقعه‌نگاری مستندگونه.

در سال‌هایی كه سینمای عرفانی در داخل كشور رواج داشت، افخمی ناگهان در جایی می‌نوشت كه یادآوری كامل (پل ورهوفن) فیلم مهمی است، ترمیناتور ۲ (جیمز كامرون) یك اثر هنری است و سكوت بره‌ها (جاناتان دم) فیلم بزرگی است که تا به حال هفت بار تماشایش كرده و دارد می‌رود كه چند بار دیگر آن را ببیند!

در ایامی كه محفل تشكیل دادن و گپ‌وگفت‌های فرهنگی‌ و هنری، به اتفاقی بعید و رسمی منسوخ تبدیل شده، در این چند صفحه از هفته‌نامه‌ی شهروند امروز، كافه‌ای مجازی تشكیل شده تا هر كسی وارد شود، گوشه‌ای بنشیند و برای دیگران تعریف كند كه تازگی چه دیده، چه خوانده، چه شنیده و چه برای تعریف كردن دارد.

دیروز از آن دسته فیلم‌هاست که تماشاگرانش را بدون هیچ ملاحظه‌ای به دو دسته‌ تقسیم می‌کند: گروه اول شامل آنهاست که اساساً نمی‌دانند «بیتلز» یعنی چه، و این کلمه، سابقه‌ی مشخصی به ذهن‌شان متبادر نمی‌کند، گروه دوم را آنها تشکیل می‌دهند که عمری با گروه چهارنفره‌ی جان لنون، پل مک‌کارتنی، جرج هریسون و رینگو استار گذرانده‌اند.

توهین فیلمی است که می‌تواند شما را شگفت‌زده کند، از این جهت که شاید به‌عنوان یک فیلم عربی با توقعی پایین تماشایش کنید، و تصور کنید در بهترین حالت قرار است یک فیلم محلی قابل قبول و استاندارد ببینید. اما این فیلمی است با فیلم‌نامه‌ای دقیق و درگیرکننده، بازی‌های حرفه‌ای و کارگردانی منضبط و درست.

شكل آب دست‌مایه‌ی اصلی‌اش را بدون تأكیدهای مبالغه‌آمیزی كه در سینمای این سال‌ها مرسوم شده، با بیانی كنایی و شاعرانه، درون اتمسفری یكدست عرضه می‌كند و تسلط تكنیكی دل‌تورو و همكارانش برای آن‌كه حتی یك پلان از فیلم بیرون از دنیای خیال‌انگیزی كه طراحی شده قرار نگیرد، به‌شدت قابل تحسین است.

اهمیت فیلم در این است كه خودش را جدی نگرفته اما مخاطبش را جدی گرفته و تلاش كرده بهترین نتیجه را تحویل آن كسی بدهد كه آمده تا فیلم دیگری از یك مجموعه‌ی قدیمی را تماشا كند متكی به همان قراردادهای سنتی. خصوصیت قابل تحسین فیلم این است كه از ماهیت فانتزی مجموعه عدول نمی‌كند.

شاید نباید منتظر بمانیم در آینده هم پروژه‌های خارج از كشور فرهادی همان حال و هوای فیلم‌های شاخص كارنامه‌اش را برای ما زنده كند. شاید بهتر باشد از حالا به بعد وجود هم‌زمان دو اصغر فرهادی را بپذیریم كه كارنامه‌ی كم و بیش مستقلی دارند. قائل شدن این تفاوت باعث می‌شود تحلیل منصفانه‌تری انجام دهیم.