مبانی درک فیلم
نظریهی فیلم ـ ۲
مروری بر اصول رویکرد نئوفرمالیستی
این اولین دورهی شرح قواعد و مبانی نقد نئوفرمالیستی است.
دورهای برای پاسخ دادن به این سؤالهای مبنایی:
چند نوع روش نقد فیلم داریم؟
شیوههای رایج تفسیر (نقد مارکسیستی، روانکاوانه، رئالیستی، فمینیستی و...) روشهای متنوعی برای توصیف دنیای یك فیلم محسوب میشوند.
چرا نئوفرمالیسم؟
نئوفرمالیسم رویکردی زیباییشناسانه است؛ تکیه بر قواعد و مبانی مشترک در شکلگیری آثار هنری.
آیا سینما یک وسیلهی ارتباطی است؟
رویکرد نئوفرمالیستی علاقه دارد بر سینما بهمثابهی «هنر» تمرکز کند. اثر هنری بر مبنای میزان وضوح در رساندن معنا سنجیده نمیشود.
فیلمها با برانگیختن حس ما درک میشوند؟
توقع ما از اثر هنری، صرفاً برانگیختن احساسات نیست. تماشاگر در سطوح مختلفِ شعور و احساسش، درگیر اثر میشود.
فیلمها را چطور رمزگشایی کنیم؟
نئوفرمالیسم نمیخواهد فیلم را توضیح دهد، بلکه میخواهد تماشاگر را با مجموعه مهارتهایی بیشتر به سراغ آن فیلمِ دشوار، و فیلمهای دیگری نظیر آن بازگرداند.
نقد فرمالیستی چه عقیدهای دربارهی محتوا دارد؟
محتوا فقط یکی از اجزای تشکیلدهندهی اثر هنری است.

برای واضحتر شدن مباحث بالا، هر جلسه ابتدا فیلمی دیده میشود که ارتباط دارد با مبحث اصلی هر جلسه.
فهرست فیلمها از این قرار است:
The Tenant
Roman Polanski
1976
Wild Strawberries
Ingmar Bergman
1957
Annie Hall
Woody Allen
1977
In Cold Blood
Richard Brooks
1967
Capote
Bennett Miller
2005
Ugetsu
Kenji Mizoguchi
1953
½8
Federico Fellini
1963
Force Majeure
Ruben Östlund
2014
Volver
Pedro Almodóvar
2006
The Insider
Michael Mann
1999
Eyes Wide Shut
Stanley Kubrick
1999
سرفصلهایی که بعد از تماشای هر فیلم، پیگیری میشود:
ظاهر فیلم، اهمیت دارد
آیا كار تحلیل فیلم را با دقت به «ظاهر»، یعنی همان چیزی كه خودمان دیدهایم و شنیدهایم شروع میكنیم؟
درک فیلم کلاسیک
فیلمهای کلاسیک را چطور باید دید تا مانعی برای لذت بردن از آنها پیش نیاید؟
اهمیت قصه
فهمیدن جزئیات قصهی فیلم، چهقدر برای درک نشانههای محتوایی ضروری است؟
تعاریف مبنایی
فرم چیست؟ محتوا چیست؟ تم چیست؟ تکنیک چیست؟ سبک چیست؟
شیوهی بیان سینمایی
به شیوهی بیان در تئاتر، موسيقی یا نقاشی دقت کنیم و شيوهی بیان منحصر به سينما را از آنها تفکیک کنیم.
پیشفرضهای تماشاگر
چطور بر پیشفرضهایمان هنگام تماشای فیلمها غلبه کنیم تا وارد دنیای هر فیلم شویم؟
مدت زمان هر جلسه: ۳ ساعت
ابتدا مباحث تئوریک ارائه میشود، بعد از ۱۰ دقیقه استراحت، در بخش دوم جلسه، فیلمی که دیده شده، نقد میشود تا هم بحثهای مستمر دوره به نتیجه برسد، هم روشهای نقد فیلم، در عمل آموزش داده شود. در انتها هم پرسش و پاسخ خواهیم داشت.
شرایط برگزاری
این دوره، یک نوبت در بهار سال ۲۰۱۷ در دانشگاه تورنتو برگزار شده است. در تابستان ۲۰۲۰ ارائهی تازهای از این دوره، از طریق نرمافزار زوم برای بیش از ۵۰ علاقهمند سینما در شهرها و کشورهای مختلف برگزار شد. در ترم پاییز ۲۰۲۰ این دوره برای ۲۷ سینمادوست دیگر تکرار شد. در ترم پاییز ۲۰۲۱ نیز این دوره برای ۲۸ شرکتکننده تکرار شد. بنا به درخواست علاقهمندان ساکن شهرهای مختلف اروپا، در ترم زمستان ۲۰۲۲ این دوره را ساعت ۲ بعدازظهر بهوقت تورنتو تکرار میکنیم.
شیوهی ثبت نام برای ترمهای آینده
هر وقت تکرار این دوره در برنامهی ترمهای آینده قرار گرفت، لینک ثبت نام فعال خواهد شد.